Urolithiasis of nierstenen zijn kleine harde minerale afzettingen die gevormd worden in de nieren. Ongeveer 1 op de 10 mensen krijgt een niersteen. Bij mannen komen ze 3 maal zo vaak voor dan bij vrouwen.
Oorzaken
Het aanmaken van nierstenen kan verschillende oorzaken hebben. Vaak ontstaan stenen wanneer de urine te sterk geconcentreerd wordt, wat mineralen en zouten toelaat samen te klitten en te kristalliseren. De meest voorkomende oorzaak van niersteenvorming is te weinig vochtinname. Andere risicofactoren zijn:
- afwijkingen aan de urinewegen;
- urineweginfecties;
- erfelijke aanleg;
- overmatige productie van het bijschildklierhormoon door de bijschildklieren;
- darmziekten zoals de ziekte van Crohn;
- gebruik van sommige geneesmiddelen.
Symptomen bij nierstenen
Afhankelijk van de plaats in het urinestelsel waar de nierstenen problemen veroorzaken (nieren, urineleiders, blaas), kunnen verschillende klachten ontstaan.
- Pijn achteraan in de rug, vaak langs de kant waar de steen zich situeert.
- Opstoten van hevige pijn.
- Bewegingsdrang: de pijn is dan zo hevig dat stilzitten niet meer lukt.
- Pijn bij het plassen.
Of je symptomen hebt en hoe hevig die zijn, hangt ook af van de grootte van de steen. Kleine steentjes worden bijvoorbeeld niet altijd opgemerkt.
Behandelingen
Bij de behandeling van nierstenen staat een hele waaier aan therapeutische opties tot onze beschikking. Elke van deze ingrepen heeft specifieke complicaties.
- Kleinere steentjes kunnen spontaan uitgeplast worden. Bij obstructie kan dit hevige pijn veroorzaken, de zogenaamde nierkoliek of niercrisis. Soms volstaat het om gerichte pijnstilling in te nemen om een klein steentje uit te plassen.
- In andere gevallen kan het soms noodzakelijk zijn om een JJ stent (dubbel J stent) te plaatsen. Dit buisje garandeert een goede afloop van urine uit de nier naar de blaas, waardoor de steen(resten) beter kan passeren.
- Om de stenen te verbrijzelen wanneer ze te groot zijn of complicaties optreden, kan gekozen worden voor een ureterorenoscopie of een behandeling met de ESWL niersteenverbrijzelaar.
- Bij grote nierstenen is een rechtstreekse benadering via de nier vaak de meest efficiënte aanpak. Deze ingreep, een percutane nefrolitholaplaxie of PNL, houdt wel iets meer risico's in. Daartegenover staat dat de steen door middel van één operatie kan verwijderd worden.
Dubbel-J-stent
Algemene informatie over het plaatsen van een dubbel-J-stent
Ureterorenoscopie
Kijkoperatie waarbij nierstenen worden verbrijzeld met een holiumlaser
ESWL niersteenverbrijzelaar
Externe behandeling waarbij nierstenen verbrijzeld worden
Niersteenkliniek
Bij patiënten die regelmatig stenen aanmaken, zal een metabole oppuntstelling gebeuren in de steenkliniek. Op basis van het scheikundig onderzoek van de steen, de bloed- en urineonderzoeken, zullen we aanbevelingen kunnen doen over mogelijke behandelingen of aanpassingen in de dagelijkse gewoonten om zo het risico op de terugkeer van nierstenen te beperken.